Η Aθανασία Παπαδοπούλου, συγγραφέας δύο εκδοθέντων έργων και φοιτήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ρεθύμνου, έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής της στην παρατήρηση και αποτύπωση κοινωνικών φαινομένων. Με βαθιά γνώση σε θέματα ψυχολογίας και πολιτισμού – αποτέλεσμα πολυετούς μελέτης και επιμορφώσεων – δεν διστάζει να καταθέτει την άποψή της δημόσια, με ειλικρίνεια και γνήσιο ενδιαφέρον για την τέχνη και τον άνθρωπο.
Στο κείμενο που μας απέστειλε και δημοσιεύουμε αυτούσιο, θίγει με ευαισθησία και αιχμηρότητα τις σκληρές πραγματικότητες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επαγγελματίες μουσικοί στην Ελλάδα – από την υποτίμηση της εργασίας τους, την απουσία θεσμικής προστασίας, έως την άνιση μεταχείριση από επιχειρήσεις και φορείς.
Ακολουθεί η “επιστολή”
«ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΟΥΣΙΚΟΣ»
της Αθανασίας Παπαδοπούλου
Χτύπησα στο google (chat GPT-4) και ρώτησα:
Είμαι μουσικός πάνω από 20 χρόνια. Ποιό θα είναι το μέλλον μου;
Και η τεχνητή νοημοσύνη μου απάντησε:
“Ποιό μέλλον; Εδώ δεν έχεις παρών!”
Ο Αντώνης Βάμβουκας, με καταγωγή από το Ρέθυμνο, ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική. Με αφοσίωση, δίψα για μάθηση, με αγάπη, μελέτη, επιμονή, οργάνωση και πρόγραμμα. Η οικογενειακή στήριξη και ενθάρρυνση, του τόνωσαν ακόμα πιο πολύ την αυτοπεποίθηση για να συνεχίσει.
Έτσι, πολύ σωστά, όπως λέει και ο ίδιος, η μουσική τον επέλεξε!
Το ταλέντο και η ευφυΐα δεν αρκούν άλλωστε… Χρειάζονται και όλα τα παραπάνω.
Ο Αντώνης Βάμβουκας δούλεψε στην Κρήτη, στις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες, σε εστιατόρια, ταβέρνες, καφέ, μπάρ και μουσικές σκηνές, δηλαδή παντού!
Κάποιες δύσκολες χρονιές πειραματίστηκε να έρθει στην Αθήνα, τότε με την λεγόμενη “κρίση”. Χάλασε η ψυχολογία του, απογοητεύτηκε, αλλά δεν το έβαλε κάτω!
Τα χρόνια πέρασαν, έμεινε στην Κρήτη, χωρίς να μπορέσει να ανοίξει τα φτερά του και να απλωθεί… Και επειδή ζούμε στην Ελλάδα και είμαστε όλοι θεατές στο ίδιο έργο, ακόμα και τα 5άστερα ξενοδοχεία δεν θέλουν να βάλουν ένσημα μουσικού! Επίσης, ούτε το δώρο Χριστουγέννων! Θα πουν εκ των υστέρων ότι συμπεριλαμβάνεται στον μισθό και αν δεν συμφωνείς, θα πας σε εργατολόγο και στην επιθεώρηση εργασίας!
Όσον αφορά τα επιδόματα των μουσικών, συμβαίνουν τα απίστευτα! Για παράδειγμα, με τον κορονοϊό: Παίρνεις το εν λόγω επίδομα από τον ΟΑΕΔ και στο κρατάνε… Γιατί έτσι θέλουν! Χωρίς να υπάρχει νόμος!
Ευτυχώς, δεν χτύπησες στο GPT-4 (“σύνταξη θα πάρω;”) Θα έβγαινε ο e-efka μετά μουσικής!
Και τώρα, εδώ στην Αθήνα πλέον, σ’ αυτό το αστικό κολάζ, πάλι τρέχεις, όχι επειδή “είδες φως και μπήκες”, αλλά γιατί πιστεύεις ότι το επάγγελμα μουσικός θα έπρεπε να έχει μια εξέχουσα θέση στην κοινωνία. Όπως και αντικειμενική μεταχείριση θα έπρεπε να έχουν οι δημιουργοί, συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδοποιοί, από τις εταιρίες πνευματικών δικαιωμάτων.
Η κατάσταση έχει ξεφύγει γενικώς και πάντα με τις εξαιρέσεις της!
Οι επιχειρηματίες απαιτούν το μέγιστο κέρδος! Οι μουσικοί θέλουν να εκτιμάται η δουλειά τους και να αναγνωρίζεται. Τους επιχειρηματίες τους κυνηγάνε οι οργανισμοί πνευματικών δικαιωμάτων. Οι μουσικοί χρειάζονται μάνατζερς και έτσι γίνεται “ο κλέψας του κλέψαντος”… Έρχονται και οι ερασιτέχνες και απαιτούν και γίνονται αντίβαρο με τους επαγγελματίες στον επιχειρηματία και στο τέλος κερδίζει όποιος έχει περισσότερο κόσμο παρακαλώ! Αυτός όμως που είναι ο αρχηγός της κλεψιάς είναι το κράτος, που απαιτεί τον υψηλότερο φόρο και χώρισε τον κόσμο σε στρατόπεδα (διαίρει και βασίλευε)…
Στα μεγάλα φεστιβάλ – συναυλίες, δεν φτάνει η εμπειρία και η ικανότητα ενός επαγγελματία καλλιτέχνη, ο οποίος μπορεί να είναι και πάνω από 40 χρόνια στον χώρο… Χρειάζεται να έχει τέτοια “εμβέλεια” για να γεμίζει στάδια… Ειδάλλως, δεν είναι “άξιος” της συμμετοχής γι’ αυτούς που οργανώνουν τις εκδηλώσεις αυτές και τους λοιπούς…
Η μουσική, όμως, όπως και η γλώσσα, χρονολογούνται την ίδια περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι
άπτονται κάθε σεβασμού, γιατί έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό. Έναν πολιτισμό που βάλλεται συνεχώς! Μια χώρα δίχως πολιτισμό είναι καταδικασμένη! Πιάσαμε πάτο, ή όχι ακόμα;
Καλή τύχη λοιπόν!
Αθανασία Παπαδοπούλου
Συγγραφέας, φοιτήτρια Κοινωνιολογίας.
Όσα μας γράφει παραπάνω η Αθανασία Παπαδοπούλου, δεν είναι απλώς μια περιγραφή του επαγγελματικού αδιεξόδου. Είναι ένα ηχηρό κοινωνικό μήνυμα που αγγίζει ευρύτερα ζητήματα: την αξία της τέχνης, τη θέση του πολιτισμού στη σύγχρονη κοινωνία, την ευθύνη των θεσμών και της πολιτείας. Οι μουσικοί – όπως και όλοι οι δημιουργοί – δεν ζητούν προνόμια. Ζητούν αξιοπρέπεια.
Είναι καθήκον όλων μας να ακούμε αυτές τις φωνές. Γιατί η φωνή της μουσικής είναι και η φωνή του πολιτισμού μας. Κι όταν σιγήσει, ίσως να είναι πια αργά.
